De Algemene Plaatselijke Verordening (APV) of de Bomenverordening kan voorschrijven dat voor het kappen van een boom een omgevingsvergunning door de eigenaar van de boom moet worden aangevraagd. Wat veel mensen niet weten is dat ook op basis van het bestemmingsplan een vergunningsplicht voor de eigenaar kan bestaan voor het kappen van zijn boom. Indien een boom wordt gekapt zonder dat daartoe een omgevingsvergunning is verkregen op grond van het bestemmingsplan, kan de gemeente door middel van bestuursrechtelijke handhaving tegen de eigenaar van de gekapte boom optreden. Minder bekend is dat er aan de eigenaar ook een strafrechtelijke sanctie kan worden opgelegd. Een voorbeeld van een dergelijke situatie is de bomenkap op een bedrijventerrein in Tiel (1) (2).
Wat is er aan de hand in Tiel?
Op 3 februari 2016 krijgt een ambtenaar van de gemeente Tiel het signaal dat er bomen zijn gekapt op een terrein van een recyclingbedrijf in Tiel. Tijdens een bezoek op 16 februari 2016 aan het bedrijventerrein constateert de ambtenaar dat er inderdaad op grote schaal bomen zijn gekapt zonder dat daarvoor een omgevingsvergunning is aangevraagd. Het recyclingbedrijf heeft op geen enkele wijze bij de gemeente geïnformeerd naar de voorwaarden die daarvoor gelden.
Het college van burgemeester en wethouders van Tiel treedt handhavend op
In het Tielse bestemmingsplan is opgenomen dat het verboden is om zonder omgevingsvergunning bos of boomgaarden dieper dan 0.30 meter te rooien. Dit verbod is niet van toepassing als het slechts om normaal onderhoud en beheer van de bomen gaat. Het college van burgemeester en wethouders van Tiel legt bestuursrechtelijk een herplantplicht op aan het bedrijf. Tevens stuurt de gemeente Tiel het proces-verbaal van de geconstateerde overtreding door naar het Openbaar Ministerie opdat het bedrijf ook strafrechtelijk vervolgd kan worden.
Twee verschillende handhavingsinstrumenten
Bij een overtreding van een wettelijk voorschrift of een vergunning kan een bestuursrechtelijke sanctie worden opgelegd waarmee ervoor gezorgd wordt dat aan de overtreding een einde komt. Het bestuursorgaan kan een last onder dwangsom opleggen of bestuursdwang toepassen. Naast een bestuursrechtelijke sanctie kan ook een strafrechtelijke sanctie worden opgelegd. In de Wet Economische Delicten (WED) zijn een groot aantal overtredingen strafbaar gesteld. Beide handhavingsinstrumenten mogen gelijktijdig worden toegepast. De bestuursrechtelijke sanctie heeft tot doel om de onrechtmatige toestand ongedaan te maken. De strafrechtelijke sanctie beoogd de overtreder te bestraffen.
Hoe loopt de Tielse bestuurszaak af?
Tegen de herplantplicht wordt bezwaar gemaakt door het recyclingbedrijf. Het bezwaar wordt echter ongegrond verklaard en het bedrijf stelt beroep in. De bestuursrechter vernietigt vervolgens het besluit terzake de herplantplicht vanwege een vormfout. De gemeente Tiel blijkt niet het bevoegde gezag om handhavend op te treden, dat is de provincie.
Hoe loopt de strafzaak af?
De strafrechter oordeelt dat zowel de directeur als het bedrijf in strijd hebben gehandeld met artikel 2.1 lid 1 onder b en C van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Daarin is vastgelegd dat er geen kap van de bomen mag plaatsvinden indien de verplichte omgevingsvergunning op grond van bestemmingsplan niet is verkregen. Op grond van artikel 2 WED hadden zij beiden een misdrijf gepleegd. Het bedrijf krijgt een ton boete opgelegd. De directeur wordt veroordeeld tot een taakstraf van 120 uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van een maand.
Mocht u te maken krijgen met een bestuursrechtelijk handhavingstraject en/of een strafrechtelijke handhavingstraject, neem dan contact met mij op. Beide handhavingstrajecten kunnen vergaande (financiële) consequenties hebben. Zo wordt een veroordeling door de strafrechter of een strafbeschikking van de officier van justitie vermeld in de Justitiële Documentatie. Hierdoor kan het zijn dat u mogelijk geen verklaring van goed gedrag krijgt voor een functie.
Gabriëlle Steenbakkers, advocaat omgevingsrecht
(g.steenbakkers@bresadvocaten.nl of 035 601 59 07)
(1) http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBOVE:2019:1794
(2) http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:RBOVE:2019:1795
